Ik vergelijk een familiebedrijf regelmatig met een mens. Het ontstaan van een nieuw leven begint bij vaak bij liefde. Twee personen die van elkaar houden. Die een wens hebben om samen een kind te krijgen. Dan komen de fases: de bevruchting, een cel, een kloppend hart, groei en vermeerdering van cellen, bloedvaten, organen en uiteindelijk de geboorte en het leven. Alle inwendige organen en stelsels hebben een functie en dragen bij aan een voorspoedig leven. Na de geboorte is alles gericht op groei en ontwikkeling, uiteraard met de support van je omgeving. Het gaat met vallen en opstaan. Af en toe een kwaaltje of een blauwe plek, met kleine stapjes vooruit en soms even pas op de plaats.

Zo gaat het ook bij familiebedrijven. Een bedrijf is ooit ontstaan vanuit een passie, een droom, een diep verlangen van een persoon, de oprichter, regelmatig ook gedreven door de liefde voor zijn gezin en zijn familie. Hij symboliseert het hart van de onderneming. Keuzes die hij maakt en beslissingen die hij neemt, maakt hij veelal met zijn hart, vanuit zijn gevoel. Hij werkt doelgericht en met focus. Het bedrijf groeit. Meer klanten, meer medewerkers, meer omzet. Iedere keer een nieuwe levensfase met bijbehorende en veranderende taken en perikelen. Nieuwe uitdagingen. Nieuwe kansen.
Een organisatie kent net als de mens ook organen (haar medewerkers), maar ook bv. bloedvaten (organisatieprocessen) die de organen verbinden en bv. van zuurstof (informatie) voorzien. Een organisatie heeft ook spreekwoordelijk voedsel (klanten), water (tijd, geld en inzet) en zuurstof (informatie en betrokkenheid) nodig om te overleven. Ook bij het doorlopen van het groeiproces ontstaan wel eens kleine kwaaltjes of ongemakken. Je merkt het meestal als eerste aan de onderlinge sfeer. Er is minder begrip en collegialiteit. Regelmatig worden deze genegeerd en dan loop je het risico dat het de hele organisatie besmet of dat het chronisch wordt. Als je de inwendige signalen hebt genegeerd, dan komt er een moment dat het ook aan de buitenkant zichtbaar wordt of erger zelfs dat het uitmond in blijvend letsel. Vaak met de bijbehorende, ongewenste, maar ook onnodige financiële consequenties als gevolg.

Soms voel je je gewoon belabberd. Als je bv. last hebt van een virus of een infectie dan ga je toch even langs de huisarts voor een diagnose en een recept waarmee je de kwaal op kunt lossen? Hoe sneller je het kwaaltje aanpakt hoe sneller je weer fit bent en hoe minder schade het toebrengt. Je pakt dan toch de oorzaak van de kwaal aan? Voorkomen is beter dan genezen. Wat mij verwondert is dat veel bedrijven dit niet doen. Ze blijven signalen negeren, blijven ‘lapmiddelen’ gebruiken en komen pas in acties als ze het voelen in hun portemonnee. Gevolg hiervan is dat je niet meer alles kunt herstellen of bijsturen en forse kosten moet maken om een en ander weer op de rit of financieel gezond te krijgen. Als je de kleine ongemakken of kwaaltjes tijdig erkent en ermee aan de slag gaat dan kost het relatief weinig en is de inspanning te overzien, maar het levert je op termijn vooral veel rendement (en dus ook euro’s) op.

Gezond zijn is een ding, maar gezond blijven vergt voortdurend de aandacht.
Hoe? Begin bij de basis: probeer inzicht te krijgen in de 3P ‘s: Passion, People, Proces en gebruik deze om de andere P’s: Pleasure Productivity en Performance te optimaliseren, zodat je kosten beperkt en je rendement verhoogt. Een gezonde interne organisatie vertaalt zich uiteindelijk ook in een gezond verdienmodel.

Enkele tips die wellicht kunnen helpen:
1.Begin bij het begin, het hart van de organisatie: de start van het familiebedrijf, de ambitie, de droom. Neem eens de tijd en schrijf voor jezelf eens op hoe het ooit begonnen is, welke normen en waarden jij c.q. je familie belangrijk vindt. Probeer dit concreet te maken: dus formuleer wat wel werkt, wat ‘onrust’ geeft; Hoe komt dit nu tot uiting en hoe dient het tot uiting te komen in de toekomst? Denk hierbij bv. aan de werkwijze van je medewerkers, de onderlinge communicatie, het organisatieproces, kortom al je werk- (of familie)relaties met bijbehorende processen.
2. Stel jezelf de vraag: weet ik wat er werkelijk leeft onder mijn medewerkers en familie? Haal ik echt het optimale uit mijn organisatie? Uiteraard zal je primaire reactie zijn ‘ja’ (want je bent nb. de baas, vader of man van dus…). Maar is dit ook zo? Heb je het ze ook gevraagd? Weet jij waar ze tegenaan lopen, welke kansen ze zien, wat ze ervaren, wat wel werkt en wat niet, hoe ze zich voelen en wat belangrijk voor ze is? Denk er eens over na: doe jij aannames of heb je ‘feiten’? Durven ze je dit te zeggen? Hoe ga je met ze in gesprek komen over deze onderwerpen? Je kunt je interne organisatie (en dus je rendement) alleen optimaal benutten en inzetten als je 1 +1 =3 weet te bewerkstelligen.
3.Investeer in het kapitaal van je bedrijf: jezelf, je familie en je medewerkers. Investeer in je inkomstenbron. Dit is tevens ook je belangrijkste marketinginstrument. Iedere medewerker heeft een specifieke rol die direct of indirect bijdraagt aan het realiseren van je omzet c.q. van je rendement. De integraliteit bepaalt het succes, waarbij het draait om elementen als samenwerking, overleg c.q. discussie (communicatie). Zorg dat zij zichzelf herkennen en dat het bedrijfsdoel ook hún doel en drijfveer wordt, door samen deze doelen te benoemen. Als het ‘bloed weer gaat stromen’ en zij het ‘juiste’ verhaal enthousiast uitdragen (mondeling als ook in hun gedrag en benadering), mensen écht raken in hun hart dan wordt het door de markt (je relaties, je klanten) ook als zodanig ervaren, beleefd en herkend. Zij hebben een groot aandeel in je identiteit, in je profilering en de associatie die dat bij je doelgroep oproept. Als hier iets ‘broeit’ dan gaat dit ten kosten van productiviteit en dus ook van de omzet/winst.
4.Neem de proef op de som en vraag je medewerkers (in alle lagen) om de normen en waarden ook eens te benoemen. Je kunt bij hen vervolgens ook toetsen of ze de normen en waarden (her)kennen c.q. beleven die jij hebt benoemd. Zorg dat het jullie normen en waarden worden. Vraag volgens hoe het volgens hun tot uiting komt/ kan komen in hun dagelijkse werkzaamheden of werkrelaties (onderling of richting klanten en leveranciers). Welke optimalisatiemogelijkheden ze zien?. Gebruik hun expertise en kennis.
5.Accepteer dat je een mens bent. Het is menselijk om te verzanden in de waan van de dag. We hebben allemaal wel eens spreekwoordelijk ‘wind tegen’. Iedereen komt op een punt in zijn leven dat hij/zij zich afvraagt of je nog het juiste doet of dat je twijfelt over de koers of toekomst. Het kan zijn dat je, in een continu veranderende markt, iets nieuws hebt geprobeerd dat ander uitpakt dan verwacht. Zie het als een leermoment en een kans om het in de toekomst te voorkomen. Gebruik deze ervaringen om je interne organisatie (proces) te optimaliseren. Neem de tijd om na te denken over de toekomst, vertaal dit naar concrete plannen op langere termijn en koppel hieraan korte termijn acties. Neem je organisatie (en familie) mee in dit proces. Communiceer en discussieer; gebruik de interactie met familieleden, medewerkers of adviseurs om je organisatie beter te maken, gedragen visies te krijgen en weloverwogen, toekomstbestendige, keuzes te maken. Het mooie is: je kunt iedere dag besluiten om het anders aan te pakken of bijsturen in een richting die wel leidt tot een prettige balans, rust en continuïteit voor jezelf, je familie en je organisatie. Tweede voordeel: zo zijn je medewerkers ook alert op ‘kwaaltjes’, worden ze sneller gesignaleerd en kun je er ook meteen werk van maken.
6. Als de sfeer binnen het bedrijf (of wellicht binnen je familie) je zorgen baart probeer dan eens om je zakelijke (en wellicht ook een privé ‘probleem’) met medewerkers en/of familieleden te delen. Deel je frustratie, waar je je precies zorgen om maakt, geef aan dat je geen ‘directe’ oplossing hebt of deel welke scenario’s je overweegt etc.. Vaak zie je dat iedereen er op zijn eigen manier mee worstelt. Klankbord, laat je reflecteren, ben kritisch en vooral eerlijk naar jezelf en je eigen organisatie. Vraag ze vooral om eens mee te denken in oplossingen, in andere scenario’s enzovoorts en kom zo tot nieuwe of andere inzichten die je verder helpen. Het is geen zwaktebod, maar juist heel krachtig als openstaat voor nieuwe inzichten. Als jij je kwetsbaar opstelt en je medewerkers (of familieleden) vertrouwen geeft, hen betrekt, mee laat denken en suggesties laat doen dan zet je ook een eerste stap naar betrokkenheid, naar een effectievere samenwerking. Je zet ook een eerste stap in het bevorderen van open communicatie. De kans is groot dat je dit ook terug krijgt na verloop van tijd. Belangrijk hierbij is dat je oprecht bent. Zorg dat er weer ruimte komt om te lachen. Denk eens terug aan de mens: een kind kan alleen verwekt worden door de ‘samenwerking’ en passie tussen twee geliefden. Je hoeft het niet alleen te doen, doe het samen. Het levert ook nog meer plezier op.
7.Overweeg eens een vertrouwenspersoon binnen je bedrijf. Iemand bij wie iedere medewerker en/of jijzelf je hart kan luchten en die helpt om tot nieuwe of andere inzichten te komen tools aanreikt waarmee de organisatie weer vooruit kan komen.
8.Werk vanuit je hart en zorg dat medewerkers ook hun hart openen en tonen. Zorg dat je intern gezond blijft, dat de bloedvaten en stelsels gezond blijven. Pak kwalen aan bij de bron. Als je het interne proces (voortdurend) monitort en gezond houdt dan gaat het je ook versterken in je externe communicatie.

Kortom: investeer tijd, geld en energie in je inkomstenbron: je interne organisatie. Zorg dat je weer gaat werken vanuit en mét je hart. Zorg dat je conditie optimaal is en je organisatie gezond blijft. Er zijn tal van mogelijkheden om de dit te organiseren. Zorg ervoor dat je familietraditie en de droom blijft bestaan en optimaal rendeert. Laat je familiehart spreken en maak het verschil.

Mocht je een keer willen sparren neem dan gerust geheel vrijblijvend contact met me op.

Monique Thijssen | Mothiev
06- 1508 0052